Glokom Ne Demek? Edebiyatın Işığında Bir Bakış
Kelimenin gücü, yalnızca tanımında değil, çağrıştırdığı imgelerde saklıdır. Bir edebiyatçı için her kelime, varoluşun perde arkasına açılan bir kapıdır. Glokom kelimesi de böyledir: tıbbi bir terimden öte, görmenin ve görmemenin, ışığın ve gölgenin, bilginin ve bilinmezliğin metaforudur. Edebiyat, bu kelimeyi yalnızca göz hastalığıyla sınırlı bırakmaz; onu insanın içsel görme yetisinin, yani hakikati kavrayış biçiminin bir simgesine dönüştürür.
Gözün Sislenmesi: Anlamın Kararması
Glokom, tıpta göz içi basıncının yükselmesiyle görme sinirini yavaş yavaş yok eden bir rahatsızlıktır. Ama edebiyatın dünyasında bu, insanın gerçeği görememesi, bakışın sislenmesi olarak anlam bulur. Tıpkı Shakespeare’in trajedilerinde karakterlerin hakikati görmelerini engelleyen hırsları gibi; Othello’nun kıskançlığı ya da Macbeth’in iktidar tutkusu da bir çeşit “edebi glokom”dur. Göz var, bakıyor; ama perde, içten içe örülüyor.
Körlüğün Estetiği
Edebiyat tarihine bakarsak, körlük sıklıkla bilgelik ve içsel görünün simgesi olmuştur. Sophokles’in Kral Oidipus oyununda Oidipus, gözlerini kendi elleriyle kör eder; dışarıya kapanan gözler, içsel görüyü açar. Jorge Luis Borges ise glokomu kendi yaşamında deneyimleyen bir yazardır. Görme kaybı, Borges’in edebi üretimini durdurmamış, aksine onu yeni bir estetik düzleme taşımıştır. Onun için glokom, yalnızca bir tıbbi tanı değil, kelimelerin görsel dünyayı aşarak zihinsel evreni aydınlatmasının bir vesilesidir.
Işık ve Gölge Arasında İnsan
Glokom, edebi açıdan bakıldığında bir eşiktir: ışığın gölgeye, gölgenin ışığa karıştığı bir ara bölge. Dostoyevski’nin kahramanlarını düşünelim: Raskolnikov’un suça bulaşması, onun ahlaki görüşünü bulanıklaştırır. Gözleri açıktır ama içsel göz, karanlığa batmıştır. Edebiyatta glokom, işte bu “kararan görüş”ün metaforu olabilir; dış dünyayı görürken içsel dünyayı ıskalayan bir körlük hali.
Karakterler Arasında Glokom
Modern romanlarda, görme yetisinin kaybı yalnızca biyolojik bir sorun olarak değil, toplumsal ve psikolojik bir metafor olarak işlenir. Virginia Woolf’un karakterleri, dış dünyanın renklerini değil, içsel bilinç akışlarını görmeye odaklanır. Bu bakış açısı, bir tür edebi glokom gibidir: dışarıya sis, içeriye ışık. Eserlerdeki bu görme kayması, edebiyatın okura “gerçekte neyi görüyorsun?” sorusunu yöneltmesidir.
Glokomun Edebiyatta Temsil Ettiği Duygular
- Belirsizlik: Görüş alanının daralması, insanın hayattaki seçeneklerinin de daralmasını çağrıştırır.
- Korku: Yavaş yavaş görme yetisini kaybetmek, bireyin zamanla yüzleşmesidir.
- Bilgelik: Görmeyle değil, hissetmeyle yön bulmak; içsel gözün açılması.
- Direniş: Borges gibi, görme yitimine rağmen kelimelerle dünyayı yeniden kurmak.
Edebiyat ve Okurun Yorumları
Glokom kelimesi, sadece tıbbi literatüre ait değil; edebiyatın sayfalarında bir insanlık metaforu olarak dolaşıyor. Körlük ve görme, hakikat ve yanılsama, bilgi ve cehalet arasında gidip gelen insanın yazgısını anlatıyor. Bir edebiyatçının kaleminde glokom, göze değil ruha ilişen bir teşhis halini alıyor.
Sonuç ve Davet
Glokom ne demek? sorusu, yalnızca tıbbi bir tanım değil, aynı zamanda edebi bir çağrıdır: görmekle görmek istememek arasındaki sınırı sorgulamaktır. Edebiyat, bu kelimeyi tıp kitaplarının dışına taşıyarak insanlığın büyük hikâyesine dâhil eder. Siz de kendi edebi yolculuğunuzda “görme” ve “görmeme” temasını nasıl deneyimliyorsunuz? Yorumlar kısmında kendi çağrışımlarınızı paylaşarak bu edebi tartışmayı birlikte büyütelim.